Viking Metal

Gốc gác của Viking Metal có thể nói là bắt nguồn từ một metal band của Thụy Điển, tên gọi Bathory, với sự ra đời của album thứ 3 của họ vào năm 1998, tựa đề “Blood Fire Death”. Album pha trộn nhiều chất thẩm mỹ của Black Metal, với một không khí giàu hình tượng Chiến Tranh và Thần Thoại Na Uy. Quorthon, (người thầy của Bathory) đã giải thích một vài điểm triết học ẩn sau âm nhạc và lời ca được biến đổi từ Black Metal sang “Viking Metal” tại website chính của Bathory .

Bathory tiếp tục tiến hành những đổi mới, sáng kiến đối với thể loại còn xa lạ này với album tiếp theo năm 1990, tựa đề “Hammerheart”. Album mang nhiều ý nghĩa và yếu tố lãng mạn hơn album trước, và cũng chính trong album này Bathory đã thử nghiệm cách chơi phối hợp với một vài nhạc cụ dân gian vùng bán đảo Scandinavi. Song song với album “The Wayward Sons of Mother Earth” của Skyclad, “Hammerheart” đã góp phần xây dựng một thể loại khác đó là Folk Metal. Album “Hammerheart” ra đời đánh dấu một điểm mốc quan trọng trong lịch sử Viking Metal.

Xét về mặt kỹ thuật, Viking Metal không thể được xem là một thể loại riêng biệt của Metal, mà nó chịu ảnh hưởng từ âm nhạc và “tinh thần” của nhiều dòng khác. Điểm chung của những band Viking Metal là đều tôn thờ đạo Pagan (tà giáo) của Đức, hoặc phong tục tập quán của dân Viking xưa, chối bỏ đạo Thiên Chúa, thù ghét và khinh khi những người theo đạo Thiên Chúa miền Bắc Âu. Vì vậy, phần lớn các band Viking Metal đều sinh ra tại bán đảo Scandinavi hoặc Đức, và thường kết giao với các bộ tộc thờ Pagan hoặc Ásatrú. Âm nhạc thường giàu chất lãng mạn, được trình bày theo lối tiểu thuyết, mang tính thần thoại, dựa theo các nghiên cứu về các truyền thống dân gian Na Uy, hoặc nói về những anh hùng thời xưa của Đức.

Nhiều người không coi Viking Metal là 1 thể loại chính mà chỉ coi đó là tính chất của metal nói chung. Nhưng những đặc điểm không thể chối bỏ mà các band chơi Viking Metal tạo ra đã khẳng định chỗ đứng của thể loại này trong bản đồ metal thế giới. Lyrics của Viking Metal đề cập đến thiên nhiên, Thần Thoại Bắc Âu, tư tưởng ngoại đạo và cuộc sống của vikings thời xa xưa. Hầu như các band Viking đều rất coi trọng nền văn hoá của mình, họ rất ít khi dung Tiếng Anh để thể hiện các bài hát mà dung chính tiếng nói của họ. Xét về khía cạnh âm nhạc, Viking Metal có thể nghe như Black, Death hoặc đơn giản Heavy Metal, nhưng kết hợp với “Folk/viking instruments” (traditional plute, drum…). Những giai điệu dân gian đặc trưng hòa trộn với sự tàn bạo, dữ dội của dòng máu viking hoặc chút mênh mang, bí ẩn cổ xưa có lẽ là sự tóm ngọn nhất và lối chơi của Viking Metal. Những giai điệu “khát máu” kế thừa từ dòng máu xa xưa được thể hiện hoàn hảo nhất qua Black Metal nhưng được làm “mềm” đi bằng Folk Metal. Viking people là Pagan people, họ không theo 1 thứ tôn giáo tín ngưỡng nào nếu không muốn nói là kẻ thù của các tôn giáo khác. Thiên Chúa Giáo là nạn nhân đầu tiên của tư tưởng này.

Folk Metal không phải là 1 thể loại chính mà chỉ là 1 cách gọi. Lối chơi ngẫu hứng kết hợp với các giai điệu dân gian truyền thống (ảnh hưởng của các Folk/Traditional Instruments mang lại ) là điều dễ nhận thấy nhất trong Folk Metal. Tiếng sáo vi vu, tiếng violon réo rắt, tiếng madolin rộn rã…, giai điệu vui vẻ tràn ngập sự hứng khởi, thanh bình. Giọng hát có thể clean (đa phần ) hoặc black/death tùy thuộc vào từng ban nhạc. Tư tưởng xoay quanh con người với những câu chuyện thần thoại, đấu tranh với thiên nhiên, hay đơn giản là chỉ cuộc sống xung quanh.

Một đại diện tiêu biểu nhất của Folk Metal là Cruachan của Ireland. Tôi được nghe 3 albums : The Middle Kingdom chậm rãi, mang máng 1 chút buồn. Folk-Lore thì giai điệu khởi sắc hơn, rộn rã hơn và Pagan – album mới nhất , một trong những tuyệt phẩm cho đến bây giờ của Cruachan.

Cruachan

Cũng không thể không nhắc tới Skyclad của Anh. Ban nhạc đã chứng minh cái điều Folk là vật thể hữu hình tồn tại với German people. Gần 15 năm tồn tại, Skyclad đã làm được rất nhiều cho Folk Metal. Tôi không nghe được hết các albums của họ, nhưng qua 6 album nghe được chỉ cần Prince of the Poverty Line ,The Silent Whales of Lunar Sea hay Oui Avant-Garde A Chance và Irrational Anthems cũng đủ khuất phục những ai muốn hướng tới sự vui vẻ, thanh bình. Storm của Nauy, mặc dù có thời gian tồn tại quá ngắn ngủi nhưng với album xuất sắc Nordawind của mình, họ cũng xứng đáng vào đội ngũ những người mang lại tiếng vang cho Folk Metal. Subway to Sally của Đức có thể coi là ban nhạc có ng*ồn cảm hứng mãnh liệt nhất, giai điệu tuôn trào không ngừng nghỉ.

Skyclad

Nhưng đỉnh cao nhất phải kể đến In Extremo, tôi có thể nghe đi nghe lại Vollmod mà không biết chán. Từ Gold đến Verehrt Und Angespien hay Sunder Ohne Zugel tất cả đều tuyệt vời, không hiểu album 7 có được như thế không. Ánh hưởng của Folk ngày nay rất lớn, rất nhiều ban nhạc kết hợp Folk để làm mới vẻ âm nhạc của mình, đặc biệt là những band chơi Viking Metal. Sẽ đến lúc nào đấy, Folk Metal thành 1 thể loại có chỗ đứng trên bản đồ metal thế giới. Tôi không có mục đích đào sâu vào vấn đề này mà chỉ nói qua làm tiền đề cho Viking Metal. Một chút về Pagan Metal dưới đây cũng vậy.

In Extremo

Pagan Metal. Âm nhạc của những kẻ ngoại đạo đúng như cái tên của nó. Nhưng đừng đau đầu vì cái này, cũng chỉ là 1 khái niệm chứ không phải 1 thể loại chính. Nó song hành cùng Black Metal thời kì 90s nhưng về sau đã dần dần chuyển hướng và bị pha trộn vào Black. Điểm khác biệt chủ yếu là tư tưởng, còn nhạc thì tới 90% là ảnh hưởng của Black Metal nhưng giai điệu mang hơi chậm rãi, vẫn tàn bạo nhưng không dữ dội mà có chút doomish bên trong (ban nhạc Pagan Rites của Thuỵ Điển là 1 điển hình). Khoảng thời gian 800-1100 là khoảng thời gian xuất hiện những vụ đốt nhà thờ, giết thầy tu ở Anh, thời gian đó chính là lúc Viking tràn xuống từ phương Bắc. Cho nên có vẻ như có mối liên hệ nào đó với những cái mà real black metal heads đã và đang làm. 666 : con số biết nói. Nhưng cái khác biệt nữa, Pagan Metal không hẳn lệ thuộc vào Black khi cái tư tưởng nó là vô hình, Pagan nghe có thể giống Heavy Metal ( Morningstar của Phần Lan) hoặc là kết hợp 1 chút folk nhưng mang cái tư tưởng ngoại đạo, chống chúa trong mình. Pagan Metal cũng động chạm tới thần thoại Bắc Âu nhưng nhằm khắc hoạ tính cách của người dân Viking thủa xa xưa. Những ban nhạc tiêu biểu cho Pagan là Kampfar của Nauy( tôi rất thích band này), Belenos của Pháp, Woodtemple của Áo (tuy mới thành lập nhưng là band mang lại luồng sinh khí mới cho Pagan Metal), Menhir của Đức…..

Norse Mythology and Tales.

Chắc ai cũng đã đọc 1 lần đọc Thần thoại Hy Lạp, thế giới của các vị thần bất tử, nơi mà cái thiện luôn chiến thắng cái ác nhưng trong Thần thoại Bắc Âu lại khác : Cái thiện cuối cùng sẽ bị cái các đánh bại, thế giới của các vị thần sẽ tàn lụi và thế giới con người hiện tại sẽ hình thành. Tôi thích cái quy luật luân hồi này vì nó gần với thực tế hơn. Nói ngắn gọi, toàn cảnh thế giới thần thoại Bắc Âu như sau:

Vị thần tối cao là Odin, là con của Ymir với 1 trinh nữ băng giá. Odin và hai em giết chết Ymir, lấy thân bố tạo ra trời và đất, lấy sọ bố tạo ra các miền trời. Ba anh em lại lấy tia lửa từ Muspelheim đưa lên bầu trời để làm mặt trời, mặt trăng và sao. Trái đất tròn có biển bao quanh. Nơi ở của các vị thần là Asgard. Người đàn ông và đàn bà đầu tiên làm từ cây mà ra, con người sống ở Midgard được bảo vệ bởi lông mày của Ymir. Ở phía Bắc là vương quốc của lạnh lẽo và chết chóc Niflheim; mười hai con sông từ đó đổ vào vực, nước đóng thành băng. Xa tít phía Nam là xứ sở của lửa Muspelheim; từ đó, các đám mây lửa bay đến làm băng giá tan thành sương mù, nhỏ giọt xuống thành những trinh nữ băng giá và quỷ Khổng lồ Ymir. Địa ngục là Nilfhem. Cây tần bì Yggdrasil mang cả vũ trụ, có 3 rễ: một rễ đâm xuống âm phủ, một rox đam xuống nơi bon quỷ Khổng lồ ở, một rễ đâm xuống đất nơi người ở. Có hai giếng: giếng Urda do ba vị thần Dĩ vãng, Hiện tại, Tương lai canh giữ và giếng Tri thức. Một con rắn và lũ con của nó ngậm rễ cây Yggdrasil; cây sẽ chết, đổ xuống và tất cả sẽ tan tành. Vahalla: một hành lang tại Asgard, nơi Odin rước linh hồn các chiến binh chết trận để chuẩn bị cho Ragnarok- ngày tận thế.

Ragnarok sẽ đến sau một quãng thời gian chỉ có mùa đông ngự trị. Dưới sự cầm đầu của Loki nhưng tên khổng lồ cùng những kẻ chết trận không được vào Vahalla sẽ lên những con thuyền Naglfar hướng tới Asgard. Vào cái ngày đen tối ấy, Mặt trời sẽ biến mất vì bị chó sói Skoll nuốt chửng, Mặt trăng bị chó sói Hati cắn xé, các vì sao tối đen, vấy máu. Mặt đất rung chuyển, làm những dãy núi hùng vĩ sụp đổ tan tành thành tro bụi. Từ nơi tận cùng thế giới, con sói khổng lồ Fenrir giãy tung xiềng xích. Trận chiến cuối cùng sẽ xảy ra và kết cục của trận chiến là Odin sẽ bị Fenrir nuốt. Loki- vị thần mang dòng máu khổng lồ, nguyên nhân dẫn đến cái chết của thần ánh sáng Balder, kéo thế giới tới sự diệt vong vì Ragnarok. Câu chuyện như sau : “Odin và Frigga có một người con trai là Balder, vị thần Ánh sáng được yêu quí nhất trên đời. Chàng đẹp trai, giỏi ma thuật và chữ phù chú rune. Một đêm, chàng nằm mơ thấy mình ng*y đến tính mệnh nên bà mẹ chàng, nữ thần Frigga đã đi khắp vũ trụ để bảo mọi sinh vật và các vật vô tri thề không được làm hại chàng; tất cả làm theo bà trừ có bụi cây tầm gửi. Thần Khổng lồ Loki đã xui một người em mù mắt của Balder cầm một cành tầm gửi ném vào Balder. Loki hướng cành cây ấy đâm trúng tim Balder và giết chết chàng. Vì việc đó, Loki bị các thần trói trong một cái hàng, trên đầu là một con rắn nhả nọc xuống mặt thần; vợ thần ngồi bên cạnh lại vội cầm cái cốc hứng nọc rắn. Mỗi lần người vợ bận đổ cốc thì nọc rơi xuống mặt Loki khiến thần đau đớn quằn quại làm rung chuyển cả mặt đất. Sự trừng phạt khủng khiếp này ghi 1 mối hận thù sâu sắc giữa Loki với thế giới các vị thần. Sau khi Balder chết, mặt đất tối tăm ủ rũ, cây cỏ không mọc được, trời giá lạnh, tất cả sự vui vẻ, thanh bình trên thế giới đều biến mất. Ragnarok dần tới gần.”

Bathory – Người khai sáng.

Quothorn

Tháng 3 năm 1983, chàng trai người Thuỵ Điển Puge Rodefeldt “Quothorn” cùng 2 người bạn thành lập Bathory .Lúc đó anh mới 15 tuổi. Tên ban nhạc được thay đổi tới 5 lần: Nosferatu , Memphisto, Elizabeth Bathory, Countess Bathory và cuối cùng Quothorn quyết định chọn cái tên Bathory- nữ bá tước khát máu. Cái tên gọi đã phần nào nói nên phong cách chơi nhạc mà Quothorn nhen nhóm trong đầu- một thứ nhạc mạnh mẽ tàn bạo. Nhưng do thời gian đó, ảnh hưởng của ban nhạc Eurpore quá lớn, các thành viên trong Bathory muốn lái âm nhạc của mình theo hướng đó, ngoài trừ Quothorn, thế là nội bộ lủng củng, chỉ còn 1 mình anh chiến đấu với ýư tưởng ấp ủ bấy lâu nay của mình. Vào thời gian đó, việc thu âm của các ban nhạc rock không dễ dàng như bây giờ nhưng vượt qua tất cả lần lượt Bathory- 1984, The Return-1985 ,Under the Sign Of The Black Mark -1986 ra đời. Năm 1988 là cột mốc quan trong nhất khi Blood Fire Death phát hành, đánh dấu sự ra đời của Viking Metal.

Blood Fire Death – 1988

Bìa album xuất hiện hình ảnh Thần Thor cầm búa cùng cảnh giao chiến hỗn loạn. 2 năm sau Hammerheart thay đổi hoàn toàn phong cách, một album hào hung, hoành tráng, Qouthorn chuyển sang giọng clean kết hợp với dàn đồng ca đệm phía sau. Năm 1991 Twilight Of The Gods ra đời, đánh dấu bước thay đổi phong cách của Bathory, kết thúc chặng đường thứ nhất của Viking Metal, mở ra giai đoạn thứ 2 cho Thyrfing, Mithotyn, Enslaved, Einherjer….

Thyrfing được thành lập vào đầu năm 1995 tại Stockholm, Thụy Điển. Tháng 3 năm 1998, album đầu tiên Thyrfing ra đời từ phòng thu Sunlight. Xét toàn diện album đã khắc hoạ được phần nào phong cách chơi nhạc mà Thyrfing đang nhắm tới: Viking Metal. Cái tên Thyrfing có nghĩa là thanh kiếm của những chú lùn trong thần thoại Bắc Âu. Một album hay theo ý kiến của tôi. Một năm sau, Valdr Galga ra đời. Một sự chứng minh cho khả năng của Thyrfing, album đã đưa danh tiếng của họ ra tầm thế giới, cụ thể là show diễn 3 tuần với Six Feet Under, Vader, Enslaved, Cryptopsy và Nile

Năm 2000, Urkaft đã gây 1 tiếng vang lớn . Vẫn giữ phong cách nhưng âm nhạc của Thyrfing thực sự đã lên đến 1 tầm cao khác. Lấy blackend metal làm chủ đạo, Urkaft kết hợp nhuần nhuyễn với các giai điệu đặc trưng của folk. Vocals khá đa dạng từ growl, clean đến dàn đồng ca, tất cả toát ra 1 nét hào hùng, hoành tráng chan hoà giữa thiên nhiên tươi đẹp. Hơn 7 phút của Home Again có thể khiến người nghe nhớ mãi. Bản cover Over the Hills and Far Way cũng khá ấn tượng.
2 năm sau, tháng 6 năm 2002, Vansinnesvisor mang phong cách mạnh mẽ hơn, dữ dội hơn xuất hiện. Một Folky Melodic Black album.

Einherjer
Thành lập tháng 1 năm 1993 bới Frode Glesnes và Gerhard Storesund tại Haugesund, một thị trấn nhỏ phía Tây Nauy. Ý định và mục đích của họ là cố gắng đưa không khí cổ xưa của Thần thoại Bắc Âu kết hợp với những giai điệu thực sự của heavy. “Bay ra khỏi bán cầu Bắc hoang vu, đến với Viking metal đậm chất sử thi. Được trao sức mạnh của Mjo Enchanted bởi miền đất Thule huyền bí”. Cái tên Einherjer được lấy từ Thần thoại Bắc Âu, có nghĩa là cuộc sống của người Viking sau cái chết. Khi một chiến binh Viking gục ngã trên chiến trường, linh hồn sẽ được mang về Valhalla bởi các Valkyries, sau đó gia nhập đội quân Einherjer giúp các vị thần chống lại bọn khổng lồ khi Ragnarok xảy ra. Tháng 12 năm 1993, bản demo Aurora Borealis được ghi âm và được đón nhận bởi thế giới metal underground và ngày nay được xem như một cult-release trong thể loại Viking Metal. 11 năm hoạt động với 4 full-length album:

Dragons Of The North – 1996
Odin Owns Ye All – 1998
Norwegian Native Art – 2000
Blot – 2003

Chặng đường dài của Einherjer đã kết thúc khi album Blot đã làm được điều mà họ khát khao bao lâu nay.

Album cô đọng được tất cả tinh tuý của Einherjer. Black metal trên âm hưởng sử thi hào hùng với nhịp trống nền của những chiến binh ra trận. Album có lối chơi mạnh nhất từ trước đến nay của họ, khắc hoạ rõ nét bằng âm thanh những chiến binh Viking tàn bạo, khát máu. Einherjermarsjen vẽ ra khung cảnh hoành tráng , một đoạn intro khá hoàn hảo. Ironbound lối tiếp sau chứng minh guitar và trong album này chơi hay như thế nào. Cả bài hát là một khối âm thanh tuyệt vời trải dài êm đềm. Guitar hoà quyện với key trên nền trống rộn rã, những cú riff ngắn thỉnh thoảng xuất hiện làm tăng thêm chất hiếu chiến.

Dead Knight’s Rite là bài hát tôi thích nhất trong album, lead với accord quá xuất sắc đặc biệt ấn tượng với vocalist, nghe rất giống trong Kivenkatanja của Moonsorrow, cái chất giọng gầm gừ từ cổ họng nhưng thoát hơi rất khoẻ khoắn và rõ ràng. Cả Blot và Kivenkatanja thành công có lẽ cũng vì chất giọng này. Wolf-age mô tả cảnh “Mặt trời sẽ biến mất vì bị chó sói Skoll nuốt chửng, Mặt trăng bị chó sói Hati cắn xé, các vì sao tối đen, vấy máu. Mặt đất rung chuyển, làm những dãy núi hùng vĩ sụp đổ tan tành thành tro bụi, 9 thế giới đắm chìm trong bóng tối”. 12 bài hát trải dài hơn 50 phút, The Eternally Damned tiếp đến Bersekergang, tất cả đều quá hoàn hảo. Một album 10/10.
Tôi chỉ xin giới thiệu qua 3 đại diện trên của Viking Metal, những tên tuổi khác và các albums hay của họ, xin các bạn tham khảo và giới thiệu thêm:

Enslaved ( Na Uy ) : Cá nhân nếu đứng trên góc độ nghe Black Metal nhìn vào thì thích thích âm nhạc của họ, nhưng lại không phải style Viking mà tôi thích. Cái chất Viking ít bộc lộ ra bằng giai điệu mà bằng lyrics.

-Vikingligr Veldi 1994
– Frost 1994
-Mardraum: Beyond The Within 2000

Mithotyn (Thuỵ Điển): Ban nhạc đã tan rã nhưng vẫn mãi 1 trong những band Viking xứng đáng được ghi danh

– In the Sign of the Ravens 1997
– King of the Distant Forest  1998
– Gathered Around the Oaken Table 1999

 Manegarm (Thuỵ Điển): Thành lập năm 1995, 3 full-length của họ đều xứng đáng xếp vàp top. Album mới nhất Dodfard với phong cách thiên về Folk được đánh giá khá cao.

– Nordstjärnans Tidsålder 1998
– Havets Vargar 2000
– Dodfard 2003
– Vredens Tid 2005

Finntroll (Phần Lan) : Một trong những cái tên được nhắc đến nhiều nhất bây giờ.

-Midnattens Widunder 1999

-Jaktens Tid 2001

-Visor Om Slutet 2003

-Nattford 2004

Moonsorrow ( Phần Lan ) : đến từ Helsinki, thủ đô Phần Lan, một trong những favourite band của tôi.
-Suden Uni 2000
-Voimasta Ja Kunniasta 2001
-Kivenkantaja 2003
Ensiferum (Phần Lan) : Một band rất mới nhưng với album Ensiferum 2001, Iron 2004 họ đã khẳng định được khả năng của mình.

Ancient Rites (Bỉ) : Dim Carcosa đã nói lên tất cả. Ancient Rites không có lối chơi thuần Viking.

Amon Amarth (Thuỵ Điển) : Một Melodic Death Metal band quá quen thuộc, cả 4 albums đều xứng đáng nghe.

Falkenbach (Iceland) : Một Folky Viking band. Nghe những lần đầu tiên rất ấn tượng nhưng quá nhiều sẽ chán.
-En Their Medh Riki Fara – 1996
-Magni Blandinn Ok Megintiri 1998
-Ok Nefna Tysvar Ty 2003
-Heralding – The Fireblade – 2005

Borknagar và Vintersorg (Nauy) : 2 đứa con của Andreas Hedlund với phong cách Black/Folk/Prog.

Helheim (Nauy): Cái tên ban nhạc đã nói lên tư tưởng chơi nhạc của học : Norse Mythology

-Blod og Ild 2000
-Yersinia Pestis 2003

Nacthfalke (Đức) :Con quái vật Occulta Mors của Moonblood đã nặn thành hình ban nhạc này:
-Doomed to Die 2002
-Land of Frost 2003

In Battle (Thuỵ Điển): Black/Death pha trộn.
-The Rage Of The Northmen 1999

Windir (Nauy): Ngày 17/1/2004, Valfar đã ra đi, nhưng chắc chắn tên tuổi của anh sẽ không bao giờ phai mờ. Đối với tôi, không có album nào của Windir là dở cả.